In de technische installatiebranche richt maar liefst 36% van de bedrijven zich op verwarming en luchtbehandeling. Een fors aandeel — zeker als je bedenkt dat de totale omzet van installateurs en technisch dienstverleners in 2023 uitkwam op 33 miljard euro, aldus adviesbureau Management Centrum. Reken maar uit: ruim een derde daarvan komt uit de klimaatinstallatiesector, en die markt blijft groeien.
De stijgende vraag naar klimaatinstallaties
De populariteit van klimaatinstallaties is niet verrassend. Ze zijn essentieel voor een gezond en comfortabel binnenklimaat, maar dragen ook bij aan energie-efficiëntie en duurzaamheid. Sinds de coronacrisis is de aandacht voor luchtkwaliteit in binnenruimtes bovendien flink toegenomen, vooral bij bedrijven.
Tegelijkertijd is de sector volop in beweging, met uitdagingen zoals:
- de verduurzamingsopgave
- grondstof- en materiaaltekorten
- en het onvoorspelbare politieke beleid
Veranderingen in wet- en regelgeving
Recent werd de verplichte norm voor hybride warmtepompen bij ketelvervanging per 2026 geschrapt. Een flinke klap voor veel installateurs, die ineens een belangrijke groeimarkt zagen verdwijnen.
Daarbij komt het afschaffen van de salderingsregeling in 2027. Hierdoor kunnen zonnepaneelbezitters opgewekte stroom niet meer tegen een gunstige vergoeding terug leveren aan het net. Het verdienmodel verschuift naar maximale eigen consumptie van zonne-energie. Dat maakt technologieën zoals thuisbatterijen — waarmee je opgewekte stroom opslaat — ineens veel aantrekkelijker.
De milieuprestatie in perspectief
Volgens een artikel van Duurzaam Gebouwd is er een probleem met de huidige rekenmethodes binnen de Milieuprestatie Gebouwen (MPG). Klimaatinstallaties zoals warmtepompen, ventilatiesystemen en zonnepanelen worden in de MPG momenteel zwaarder belast dan bijvoorbeeld betonconstructies — wat niet in verhouding staat tot hun echte milieu-impact.
Daar komt bij dat onderdelen van installaties regelmatig vervangen moeten worden, wat extra meetelt in de score. Het gevolg: ontwikkelaars kiezen soms liever voor minder installaties, ook al betekent dat hoger energieverbruik op de lange termijn. Dat staat haaks op het idee van duurzaam bouwen.
Nieuwe kansen: slimme automatisering
Gelukkig ontstaan er ook nieuwe kansen. Zo is het vanaf 2026 verplicht om gebouwen met een verwarmings- of airconditioningsysteem vanaf 290 kW uit te rusten met een Gebouwautomatiserings- en Controlesysteem (GACS).
Dit slimme systeem:
- optimaliseert het energieverbruik
- verlaagt operationele kosten
- en verbetert het gebruik van klimaatsystemen
Bedrijven die zich specialiseren in gebouwbeheer en klimaattechniek kunnen hiermee hun diensten uitbreiden en hun marktpositie versterken.
Trends in de HVAC-industrie
De aandacht voor luchtkwaliteit groeit hard, en daarmee ook de vraag naar geavanceerde HVAC-systemen (Heating, Ventilation & Air Conditioning). Moderne systemen monitoren realtime de luchtkwaliteit en kunnen direct bijsturen. Dat is niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook voor energiebeheer.
Een andere veelbelovende trend is warmteterugwinning. Deze techniek benut warmte die normaal verloren gaat bij ventilatie en hergebruikt die in het verwarmingsproces. Resultaat: hogere efficiëntie en lagere energiekosten, zowel voor woningen als bedrijfspanden.
Personeelstekort blijft knellen
Ondanks de kansen blijft één uitdaging groot: het tekort aan gekwalificeerde monteurs. Terwijl de vraag naar installatieonderhoud en verduurzaming stijgt, kiezen steeds minder jongeren voor een technische opleiding. Het tekort loopt daardoor verder op.
De nieuwe cao Metaal & Techniek is een belangrijke stap om het vak aantrekkelijker te maken. Een van de meest opvallende verbeteringen is een loonsverhoging van maar liefst 13% met terugwerkende kracht — een duidelijke erkenning voor het belang van technisch personeel.
Conclusie: een branche in beweging
De wereld van klimaatinstallatie en HVAC zit in een snelle transitie. Van plotselinge beleidswijzigingen tot slimme technologieën en duurzame oplossingen: voor installateurs is het een echte rollercoaster.
Tegelijkertijd liggen de kansen voor het oprapen — zeker voor bedrijven en vakmensen die willen investeren in nieuwe technieken, bijscholing en innovatieve oplossingen. Wie zich weet aan te passen aan deze veranderende markt, kan niet alleen overleven, maar juist vooroplopen.
